Niets is zo zwaar als het dragen van illusies
Deze blog is de tekst van een interview in “Jullie moeten het zelf doen! meer overzicht van de spiritualiteit in Nederland / Karel Wellinghoff. – Soesterberg: Aspekt, 2015, p. 131 – 135. ISBN 978-94-6153-816-1
Vraag 1
Kun je het moment beschrijven waarin het kwartje in je is gevallen. Voor het gemak zullen we dat moment – als het een moment was – maar ‘verlichting’ noemen. Heel graag in enkele zinnen.
‘Het kwartje is nog steeds vallende. Het gebeurt op het moment waarin ik besef dat ik iets overeind wil houden: een identiteit, een status, een houding, een verworvenheid etc. Dan val ik in een oneindig niets, een grondeloze ruimte.’
Je wordt dus steeds opnieuw verlicht?
‘Ja, oftewel je wordt steeds opnieuw geboren. Elk moment is nieuw. Je draagt geen verleden met je mee.’
Vraag 2
Kun je aangeven wat zich precies als blijvend in jou heeft gevestigd na jouw ‘doorbraak’? Dus wat aan geen veranderingen onderhevig is maar er altijd is?
‘Het is niet zo dat zich iets heeft gevestigd. Er komt juist steeds meer bloot te liggen. Een van zijn inhoud ontdane ruimte manifesteert zich als beschikbare leegte voor alles dat zich aan wil dienen.’
Vraag 3
Wat is het kenmerk van ‘verlichting’?
‘Een kenmerk is het stoppen van het projectiemechanisme. Er is het jezelf (over)geven aan dit ene moment dat genoeg heeft aan zichzelf. Niet-weten, niet-claimen, nergens-op-uit-zijn, zijn indicaties voor het wonen in louter gewaarzijn.’
Vraag 4
Waarom geef je satsangs?
‘Om de vreugde te mogen ervaren als mensen in contact komen met hun ware aard, die niet verschilt met wat ik ben.’
Vraag 5
Hoe moet je je niet hechten aan hetgeen voorbijgaat?
‘Eenvoudig zien dat het voorbijgaat.’
Vraag 6
Zijn er (nog) dingen die je irriteren, die je heel erg storen? indien zo, welke?
‘O ja, talrijke! Maar ze duren kort en ze verdwijnen als ze omarmd worden, als er geen verzet tegen is.’
Vraag 7
Wat valt je het meeste op als je kennis neemt van het wereldnieuws?
‘Dat het negatieve in de wereld alle aandacht krijgt en uitvergroot wordt. Kennelijk zijn we niet in staat van het kleine en het gewone te genieten en te zien dat het wonder, dat leven heet, zich in het alledaagse in volle glorie manifesteert.’
Vraag 8
Denk je dat een verlicht iemand een taak heeft in de wereld? Indien zo, welke?
‘Dit is een contradictio in terminus. Want een verlicht “iemand”bestaat niet. Hoogstens kun je zeggen dat hij of zij geen andere taak heeft dan instrument zijn in handen van bewustzijn. Bewustzijn regelt alles.
Vraag 9
Over het ‘hier-en-nu’ waarnaar door veel leraren wordt verwezen: in een cartoon van Kamagurka is een sardonisch grijnzend mannetje te zien. De tekst onder het plaatje luidt: ‘Ha, ha, als ik ‘nu’ zeg is het alweer voorbij.’Het ‘hier en nu” van Zen, Advaita, Tolle etc. doelt zeker niet op dit vluchtige moment. Waarop dan wel?
‘Jawel, daar doelen ze wel op, want “dit moment”is zeer concreet. Het wordt continue gecreëerd. Verticaal wel te verstaan. In de aaneenschakeling van momenten kun je verwijzen naar een vorig moment, maar dat wordt ook ter plekke in het nu gecreëerd.’
Dat is de beweging van de momenten. Maar is er ook iets dat niet beweegt, dat niet verandert, dat altijd, onveranderbaar, eeuwig aanwezig is?
‘Ja, dat ben jezelf. Jij bent er als getuige, het waarnemen zelf.’
Vraag 10
Het diepste inzicht is misschien wel de vaststelling dat alles illusie is; niet alleen wat wij denken, voelen en doen, maar deze hele stoffelijke wereld. Toch hebben mensen als Blavatski, Steiner en anderen de hele innerlijke kosmos uitvoerig beschreven. Hun overkoepelende visie lijkt een diep waarheidsgehalte te hebben. Zijn dat volgens jou werkelijkheden van een ‘hoger’ illusoir niveau, dus uiteindelijk niet waar?
‘Ja, want het maakt voor je huidige functioneren niets uit om te “weten” wat illusie is of wat niet. Zolang alles als echt aanvoelt is het datgene waar je mee te ‘dealen’ hebt. Om er vervolgens weer aan voorbij te gaan.’
